Canada van A tot Z

Als jullie dit lezen, zijn wij op reis vertrokken! De fans van deze blog weten dat wij onze Kerstvakantie doorbrengen in Mont Tremblant en Montreal - alwaar we zullen genieten van natuur en cultuur, in die volgorde. Maar om jullie toch wat leesvoer te geven tijdens onze afwezigheid, heb ik een 'Canadees' alfabet gemaakt. Gewoon, met ditjes en datjes, over ons dagelijks leven hier. Enjoy!

Enne, ook een heel gelukkig 2008 gewenst natuurlijk! Dikke kerstzoen, Ineke xxx en Steven xxx

ALCOHOL
Je vindt hier géén alcohol in de supermarkt. O nee, voor een biertje moet je naar de Beer Store (vlakbij onze deur :-) en voor een wijntje ga je best naar de LCBO. Canadezen die al in Europa geweest zijn, vinden het echt raar dat je bij ons alcohol en sigaretten gewoon in de supermarkt kunt kopen. Ze zijn hier in Canada ook streng op de leeftijdsgrens voor alcohol. Ik denk dat je 18 moet zijn. Edoch, ze hebben aan Steven of mij nog nooit onze paspoort gevraagd. Daar zullen onze grijze haren misschien voor iets tussenzitten ;-) Voor meer alcohol-info, check Steven zijn blog hier.

BOTTEN
Alle vrouwen dragen hier hun botten óver hun broek. Niet om in de mode te zijn - het is gewoon praktisch zo. Om door de sneeuw te stappen.

COFFEESHOP
De Canadezen en hun koffie, daar zou je een boek over kunnen schrijven! Ze kunnen echt niet zonder. Om de zoveel meter heb je hier een coffeeshop. De bekendste zijn Starbucks, Second Cup, Bridgehead, Timothy's, en Tim Hortons. Vele van die shops zijn heel leuk ingericht, met knoertgezellige sofa's waar je de ganse dag zou kunnen blijven inzitten... Maar je kunt gerust ook je koffie bestellen en dan meenemen naar buiten. De meeste Canadezen lopen hier dan ook al slurpend door de straten, met hun grote beker koffie in de hand. Ik kreeg ook zo'n grote thermos-mok cadeau (dankjewel Martijn!) en wandel elke werkdag al slurpend naar het werk :-)

DRAAIEN
Je moet hier aan alles drààien. Het licht steek je hier niet aan door ergens op de drukken, nee, je moet hier altijd draaien. Bierflesjes gaan hier ook altijd open met een schroefdop die je open moet draaien. Toen ik na het lopen in het sportcentrum wou douchen, heb ik toch eventjes moeten zoeken hoe ik de douche aan moest draaien (nee, het was echt niet zo eenvoudig!). Van de hangslotjes die men hier gebruikt om de "lockers" (kastjes) in de gemeenschappelijke kleedkamer te sluiten, begrijp ik ook niets. Ze zijn rond, zien eruit als een klok (maar dan zonder wijzers) en om ze te openen moet je een aantal keer... draaien.

ETIQUETTE
De Engelstalige Canadezen spreken bijna geen Frans, maar sluiten uitnodigingen wél altijd af met "RSVP" (Répondez s'il vous plaît). Ik vraag me soms af of ze wel weten wat het betekent...

FRANS
De meeste Canadezen die in het Engelstalige deel van het land wonen, kunnen praktisch geen Frans. Ze verontschuldigen zich hier altijd voor en zeggen dan: "But I've done an immersion when I was at school". Zo'n "immersion" betekent dat ze een deel van hun lessen in het Frans krijgen. Dit zou moeten bijdragen tot hun Frans op latere leeftijd, maar ik heb de indruk dat dit niet echt zo is. Blijkbaar vergeten ze hun Franse woordjes van zodra de immersion over is...

GST en PST
Als je hier naar de winkel gaat, staan alle prijzen geafficheerd zónder dat de belasting er al is bijgeteld. Eenmaal je aan de kassa staat om te betalen, komt er dus nog een bedrag bij. Dat bedrag is de som van de GST (Goods and Sevices Tax) en de PST (Provincial Sales Tax). De GST bedraagt nu 6%, maar dat zou vanaf 1 januari 2008 slechts 5% meer mogen zijn. De PST verschilt van provincie tot provincie en bedraagt in Ontario (waar wij wonen) meestal 8%, maar ze kan tot 12% oplopen voor alcohol-inkopen. In totaal kost je aankoop dus meestal zo'n 14% (6% + 8%) méér dan geafficheerd staat. In restaurants is het nog iets ingewikkelder, want daar moet je ook nog een "tip" betalen, die ook zo'n 15% bedraagt. Vrienden en familie die van plan zijn om ons hier te bezoeken, mogen hun rekenvaardigheden al beginnen aanscherpen ;-)

HERFST
Iedereen houdt hier zijn eigen stoep proper. In de herfst is men druk in de weer met het verzamelen van alle blaadjes die elke dag van de bomen vallen. En dat zijn er véél. Die blaadjes worden dan - elke dag opnieuw - in grote bruine zakken gestoken en op straat gezet, waar ze opgehaald worden door de vuilnismannen. Het lijkt echt een werk zonder eind... Zo kun je ook meteen zien wie op reis is: de huizen met een berg blaadjes op hun stoep...

IMMIGRATIE
Het is altijd heel interessant om aan een Canadees te vragen van waar hij/zij afkomstig is. Velen zijn niet geboren in Canada, of hebben ouders die hier niet geboren zijn. Het is wel leuk om te zien van waar iedereen komt: velen komen uit Italië, Ierland of Engeland, en ook China en Japan zijn hier enorm goed vertegenwoordigd. Mensen van Afrikaanse afkomst kom je hier ook vaak tegen. Echt leuk, zo de ganse wereld in één land...

JEEP
De meeste Canadezen rijden in grote auto's (jeeps etc.) rond. Ik heb het daar niet zo voor, zeker niet bij ons in België, alwaar je met een gewone auto óók door de stadsjungle geraakt. Maar hier in Canada kan ik wel begrijpen dat de mensen een stevig bakske op 4 wielen nodig hebben. Als het goed gesneeuwd heeft, is het echt niet eenvoudig om je auto veilig en wel op straat te krijgen én te houden. Nu ik het toch over auto's heb, kan ik even goed iets vertellen over de verkeersregels hier. Die zijn nogal raar, om niet te zeggen héél raar. Zo staan de verkeerslichten hier aan de overkant (!) van de straat, en mogen auto's gerust doorrijden als het verkeerslicht op rood staat, zolang ze maar afslaan in de juiste richting. Aan vele kruispunten en T-splitsingen staan trouwens gewoon géén lichten. Alhoewel m'n collega's beweren dat de regel "voorrang van rechts" hier ook geldt, heb ik de indruk dat de meeste mensen die niet echt opvolgen. Ze hebben alle tijd en wachten gewoon op de persoon die het eerst doorrijdt. Alle bestuurders zijn hier even beleefd en hoffelijk ("na u", "nee, na ù"), wat betekent dat je soms làng moet wachten tegen dat je weet wie nu eerst initiatief neemt. Maar niet gezeurd hierover, 't is eens iets anders dan al dat zenuwachtig gedoe op de Belgische autowegen. Ook grappig: als er hier een stopbord staat langs de weg, en er is van heinde en ver niemand te bekennen, dan stoppen de auto's toch, tot ze stilstaan. Ze kijken eens goed rond, en als ze zich ervan vergewist hebben dat er écht niemand is, rijden ze terug door. Ongelofelijk...

KOUSEN
Als je bij vrienden op bezoek gaat, doe je je schoenen uit. Altijd en overal. Mensen met gatenkousen en stinkvoeten dienen hier hun levenswijze duchtig aan te passen!

LIGHT
De Canadezen zijn echt geobsedeerd door light producten. Zeker als het om yoghurt, melk, of frisdrank gaat, is het hier blijkbaar erg belangrijk dat er geen percentje vet in zit. Ik vind dit wel jammer, want ik eet graag volle yoghurt en ik heb liever echte suiker dan namaaksuiker in mijn limonade. Maar dat betekent dus làng zoeken in de supermarkt! Canadezen vinden het trouwens heel raar dat Europese producten - zoals melk - het vetpercentage niet in koeien van letters (haha) op de doos vermelden.

Mmmmmelk
Neenee, de melkverhalen zijn nog niet over! In Europa is de meeste melk UHT, wat betekent dat ze op een UltraHogeTemperatuur verwarmd geweest is om zo de houdbaarheid te verlengen. Hier in Canada vind je praktisch geen UHT melk. De Canadezen zijn bang om melk te kopen die níet uit de koelkast komt. De meeste melk is hier dan ook niet UHT, maar wel "gepasteuriseerd". Dit komt erop neer dat de melk ook verwarmd wordt, maar op een minder hoge temperatuur dan bij het UHT proces. Wat als gevolg heeft dat de melk hier - ook ongeopend - in de koelkast moet bewaard worden en veel minder lang houdbaar is dan bij ons.

NAASTENLIEFDE
Er zijn hier erg veel projecten voor "charity" oftewel naastenliefde. Trouwe lezers van de blog weten dat wij ook al onze duit in het zakje hebben gedaan. Wij zijn al naar muziek gaan luisteren, muffins gaan kopen, en wijn gaan proeven, ... allemaal voor het goede doel. Al doet het natuurlijk wel raar, om lekker binnen te zitten, met je muffin in de hand, en dan te denken dat je daarmee mensen helpt die nu buiten in de kou zitten af te zien :-S

OPENINGSUREN
De winkels zijn hier héél lang open. Sommige supermarkten zijn hier echt dag én nacht open, elke dag. Dus als je hier 's avonds na je werk nog inkopen moet doen, of op zondag plots iets nodig hebt: geen probleem! Dat zal wennen worden als ik terug in België ben. Ik vrees dat ik op een verstrooide zondag wel eens voor de deuren van den colruyt zal staan...

POTLUCK
Vele feestjes zijn hier volgens het "potluck" principe. Dit betekent dat alle genodigden iets meebrengen om te eten. Eigenlijk wel een leuk idee om ook eens te proberen als we terug zijn in België :-)

QUEBECOIS
Het Frans dat de Franstalige Canadezen spreken is echt heel rààr Frans, vaak "Québecois" genoemd. 't Is wel grappig om te horen, maar niet altijd zo makkelijk. Eerlijk gezegd begrijp ik er soms niets van. Als ik er een opmerking over maak, dan hebben ze hun verdedigingszin al klaar: "Jamaar, dat Engels dat ze in Australië spreken, dat trekt ook niet op écht Engels!". Tja...

ROKERS
Roken is hier praktisch óveral verboden: op treinen en in bussen, in café's en in restaurants, in openbare gebouwen en in winkels. Het deed in het begin heel raar: op café gaan zónder in de sigarettenrook te zitten. Je kleren die de volgende ochtend níet naar de rook stinken. Maar ik vind het iets positiefs en ben het dan ook snel gewoon geworden. Enkel als ik op straat (zowat de enige plaats waar nog gerookt màg worden) een roker passeer, word ik aan de geur herinnerd...

SNEEUW
In de winter kuist iedereen hier de versgevallen sneeuw op zijn/haar voetpad op. Als ik 's ochtends (rond 9u) naar het werk vertrek, is Mr. Lee, de huiseigenaar, al klaar en kan ik zonder gevaar op uitglijden het huis uit. De sneeuw wordt op straat geveegd, tot vlak tegen het voetpad. 's Nachts komen geheimzinnige camions die sneeuw ophalen (voor foto's: klik hier). Ze voeren al die sneeuw dan naar een grote sneeuw-opslagplaats, ergens ver buiten de stad. Je kunt je wel indenken dat er daar een heel grote sneeuwberg ontstaat. De plek van die sneeuwberg is zo gekozen dat al het water (als het dooit en de sneeuw dus begint te smelten) gemakkelijk weg kan vloeien. Tot slot, wat ook grappig is, is dat de Canadezen ervan overtuigd zijn dat de sneeuw verschilt per provincie! Vrienden van ons, uit Saskatchewan, vinden 'hun' sneeuw beter dan die van Ontario, en mensen van Québec zijn er ook heilig van overtuigd dat hun sneeuw nóg eens iets anders is. Rare mensen :-)

Our house... in the middle of our street...

De grote ijspegel aan ons dak...

(let op het bordje onderaan: "danger falling ice")

TOONIE
Een toonie is een Canadees muntstuk van 2 dollar. De naam "toonie" is een samenraapsel van "two" en "loonie". De loonie is het Canadese muntstuk van 1 dollar. Omdat op dat 1-dollar munstuk een watervogel (loon) staat, werd het loonie genoemd. Op het 2-dollar muntstuk staat een bear, en er zijn stemmen opgegaan om dat munstuk dus "bearie" te noemen, naar analogie met de "loonie". Maar die naam "bearie" heeft het nooit gehaald - het is toonie geworden.

UNITED STATES
De Canadezen worden niet zo graag geassocieerd met hun buren, de Amerikanen. Da's wel een beetje raar, want de Canadezen zijn op veel punten heel Amerikaans (zie bijvoorbeeld de letters A, C, L, R, X, en V van dit alfabet :-). Er zijn hier wel mensen (vnl. jongeren) die enthousiast zijn over Amerika, maar ik heb de indruk dat zij in de minderheid zijn. De meeste Canadezen zijn net zo anti-Amerikaans als de gemiddelde Europeaan :-) Maar dat kan ook te maken hebben met het feit dat ik enkel de mening ken van Ottawa-inwoners. Velen onder hen hebben vroeger nog in Toronto gewoond en zijn die stad ontvlucht omdat ze 't daar niet leuk vonden. "Veel te Amerikaans" is de meest gehoorde klacht. Het is dus mogelijk dat Toronto-inwoners wél positief denken over de Amerikanen; dat is iets dat ik eens ter plekke zak moeten gaan checken :-)

VRIENDELIJK
De Canadezen zijn heel vriendelijk. Overal waar je gaat, vraagt men hoe het met je gaat. In de supermarkt, in de bakker, op het werk, in de apotheek. O-ve-ral ! De volgende dialoog voer je bijgevolg meerdere keren per dag:
- A: "Hi, how are you today"?
- B: "Fine, and how are you?"
- A: "Fine, thanks"
Soms is het natuurlijk wel een oppervlakkige manier van vriendelijk zijn, dat geef ik toe. Maar misschien is het ook iets dat ik ga missen als ik terug ben in België...?

WIJN
Vele Canadezen maken zelf wijn. Het enige wat je nodig hebt is wat ruimte in je kelder, een wijn-bouw-pakket (te koop in de supermarkt), en veel tijd. 't Schijnt dat die zelfgemaakte wijn bij de meeste doe-het-zelvers niet te drinken is. Je moet echt al je best doen als je er iets lekkers van wilt maken. Wij hebben het nog niet geprobeerd...

XL
Aangezien obesitas hier echt een probleem is (net zoals in de U.S.A.), vind je hier in de kledingrekken erg veel XL en XXL maten...

YSHOCKEY
De titel van dit stukje is eigenlijk verkeerd, want de Canadezen zijn beledigd als je "ijshockey" zegt tegen ijshockey. Alle hockey is hier ijshockey, dus je zegt gewoon "hockey", ook als je het over ijshokey hebt. Snappie? Voor meer informatie over ijshockey en andere, typische Canadese sporten (zoals curling en dodgeball) moet je mijn comment hier maar eens lezen.

ZAKKEN
De laatste letter van het alfabet gaat opnieuw over ... melk :-) 'k Wou gewoon nog zeggen dat ze hier melk in zakken verkopen i.p.v. in dozen. 't Is maar dat je 't weet hé...